Zwart-Wit - Reisverslag uit Groblersdal, Zuid-Afrika van Petra Hoeve - WaarBenJij.nu Zwart-Wit - Reisverslag uit Groblersdal, Zuid-Afrika van Petra Hoeve - WaarBenJij.nu

Zwart-Wit

Door: Webmaster

Blijf op de hoogte en volg Petra

29 Januari 2007 | Zuid-Afrika, Groblersdal

Zwart – Wit
oftewel
Zwart Zuid Afrika – Blank Zuid Afrika

Na drie weken verblijf in Groblersdal en werken in Elandsdoorn, vallen steeds meer schellen van mijn ogen. Ik zie het en ik hoor het: Zuid Afrika probeert zich los te wrikken van het apartheidssysteem. Vooral jonge Zuid-Afrikaners proberen zich voor het land in te zetten, hun toekomstdromen te realiseren en proberen de apartheid te vergeten. Helaas is er nog een lange weg te gaan. Sinds de afschaffing van de apartheid, worden zwarte Afrikaners gelijk geacht aan de blanke Afrikaners. Dat is duidelijk zichtbaar, iedereen heeft evenveel bewegingsvrijheid. Maar eigenlijk leven beide bevolkingsgroepen naaste elkaar, ieder leeft voor zijn eigen hachje en is er geen sprake van integratie.

Wat ik zo om mij heen zie in Groblersdal zijn kantoren, winkels, scholen, kerken nog steeds verdeelt in zwart en wit. In deze vruchtbare omgeving hebben blanke boeren het zakelijke inzicht & vermogen om een grote boerderij te runnen met vele zwarte werknemers. Hun kinderen hoeven niet op het land te werken, maar staan op gelijke voet met hun ouders en delegeren. In de supermarkt zie ik vele blanke Afrikaners, die veel te dik zijn. Op straat zie ik vele zwarte Afrikaners, die fruit en andere dingen aan andere minder bedeelde zwarte Afrikaners verkopen. Blanke Afrikaners rijden hier rond in grote landrovers en in hun laadbak zitten zwarte Afrikaners, die een lift naar het dorp hebben gekregen. Vele zwarte Afrikaners kunnen geen auto veroorloven en lopen naar hun werk, vele kilometers óf gaan met volgepropte mini-taxibusjes naar de plaats van bestemming.
Zo kan ik nog wel even doorgaan. Natuurlijk zijn er ook rijke zwarte Afrikaners, dat heb ik geschreven in mijn andere bericht over hoe ik hier woon. In mijn buurt wonen ook zwarte Afrikaners, die grote huizen bezitten en dus een goede baan hebben om dit alles te kunnen veroorloven. Maar over het algemeen hebben de blanken het nog steeds beter. Natuurlijk kan ik heel kort door de bocht zeggen dat zwarte Afrikaners weinig doorzettingsvermogen hebben, geen zakelijk inzicht en geen kwaliteiten om plannen voor de lange termijn te maken.
Maar … dit alles is hen ook nooit geleerd, want op het moment dat de slavernij werd afgeschaft en de blanke boeren probeerden te integreren, kwam de apartheid. Daarvoor leefden de zwarte Afrikaners in het veld, leefden ze van dag tot dag en maakten zich geen zorgen voor de dag van morgen. Hoezo, timeplanning en zakelijk inzicht geleerd? Door de goudkoorts en het bouwen van steden, gingen steeds meer zwarte Afrikaners zich elders vestigen, steeg het inwonersaantal aanzienlijk en werd door de invoering van de apartheid hen alles ontnomen wat menselijk was. Hoezo, doorzettingsvermogen?
Door de vele aspecten, zoals invloeden van de westerse wereld en de verschillende culturele achtergronden van de zwarte Afrikaanse bevolking én daarbovenop de maatschappelijke veranderingen als slavernij, moord en doodslag om landverovering, cultivering van landschap én de apartheid, zal het nog zeker een generatie duren, voordat zwart en wit echt volledig is geïntegreerd.

Ik merk dat ik hier moeilijk aan kan wennen. Wat is nu zo anders aan iemand met een donkere huidskleur? Ik woon in huis met drie zwarte Afrikaners, ze zijn aardig, openhartig, intelligent en hebben net als iedereen toekomstdromen. Wat maakt dat ik anders ben dan zij? Niets! Toch voel ik dat er verschil is.
Ik zal het proberen uit te leggen. Bij het NDLOVU werken zwarte en blanke Afrikaners en buitenlanders. Logisch want het NDLOVU is opgezet door Hugo Tempelman uit Apeldoorn, Nederland. Die heeft natuurlijk een behoorlijk internationaal netwerk opgebouwd en daaruit voortvloeiend komen diverse mensen werken. In eerste instantie lijkt het erop dat zwart en blank goed is geïntegreerd. Niet alleen blanken hebben belangrijke posities. Logisch want hier wonen ook hoogopgeleide zwarte Afrikaners. Maar nou komt het, na ruim drie weken hier in Elandsdoorn te hebben rondgekeken, zie ik toch dat het gescheiden is.
Bijvoorbeeld tijdens de lunchpauze zitten de blanke medewerkers altijd gegroepeerd aan een tafel bij elkaar en eten hun boterhammen uit de broodtrommel of bestellen sandwiches en/of hamburgers bij de kantine. De zwarte medewerkers eten met kleine groepjes aan andere tafels en bestellen vaak de middagmaaltijd bij de kantine: rijst, pap, kip en wat groenten. Natuurlijk zegt iedereen elkaar vriendelijk gedag of komen zelfs gezamenlijk aanlopen uit hun werkruimte, maar uiteindelijk gaan ze niet bij elkaar zitten tijdens de lunch. Aan de blanke tafels wordt Afrikaans en Engels gesproken en aan de zwarte tafels allerlei Afrikaanse talen.
Zoals ieder al heeft kunnen lezen, word regelmatig uitgenodigd voor etentjes met diverse buitenlandse medewerkers i.v.m. een verjaardag of gewoon voor de gezelligheid, want eten is hier redelijk goedkoop. Maar daarvoor worden nooit zwarte collega’s uitgenodigd. Extra voorbeeld: afgelopen vrijdag zou er bij iemand, die op een boerderij in de buurt woont een grote braai worden gehouden i.v.m. de laatste dag van het druivenseizoen. Een soort oogstfeest, waarvan de laatste pluk een soort punch wordt gemaakt. Toen ik heel onschuldig vroeg of dit feest voor iedereen was inclusief de werknemers, werd er laatdunkend naar me gekeken hoe ik dat nu kon vragen. Nee, alleen voor vrienden en bekenden van de eigenaar. Lekker veel drank, lekker eten en goede muziek: een party voor ONS. Maar ik vraag me dan af, wie is ons, de mensen die helemaal niet op het land hebben gewerkt de afgelopen maanden in de brandende zon. Ik ben niet gegaan, ik wil daar niet bijhoren.
Ineens vallen mijn oogkleppen af. Alle etentjes, die ik tot nu heb gehad zijn zonder zwarte Afrikaners, ongelooflijk hé. Als je al jaren voor het NDLOVU werkt, je woont al jaren in Groblersdal en je hebt als blanke geen zwarte vrienden waar je samen mee gaat eten of stappen. Hoe is dat mogelijk?
Ik rijd voornamelijk met Koen mee, maar soms heeft hij andere afspraken of zoals deze week is hij helemaal ver weg. Dan moet ik dus een andere lift vragen. Door Koen suggereerde dat ik maar aan Claire (tijdelijke Nederlandse arts), Graham (blanke Afrikaan, hoofd algemene zaken), Sharon (blanke Afrikaanse, directrice van de kliniek) of Peter (Nederlandse arts) moest vragen om met één van hen mee te rijden. Hoezo? Ik heb twee huisgenoten, die ook ’s morgens naar de kliniek rijden, ik kan toch ook met één van hen meerijden? Blijkbaar is dit niet gebruikelijk, want Koen neemt hen ook nooit mee. Dit werd bevestigd met een verontwaardigde blik toen ik maandagmiddag een lift vroeg aan Sheila. Gelukkig werd die blik omgetoverd in een glimlach en kon ik de rest van de week met haar meerijden. Ik begrijp er eigenlijk niets van.

Zo lijkt na drie weken alles meer gescheiden te gaan dan ik dacht. Hier in huis had ik het natuurlijk al ontdekt tijdens het eten koken, maar dat ik het nu ook duidelijk om mij heen zie op mijn werk, verbaasd me ongelooflijk.
Vorige week ging ik bij mijn nicht in Pretoria op bezoek. Via Sheila had ik een lift geregeld met een röntgenarts, de knappe zwarte Afrikaanse Kedu (wow wat hebben die donkere vrouwen toch een prachtige oogopslag). Samen met haar zou ik vrijdagmiddag na ons werk met haar heen rijden en maandagochtend terug. In de auto hebben we onze gedachten gewisseld over het verschil tussen Zuid Afrika en Europa, de verschillen tussen zwart en wit, maar ook politieke aangelegenheden. Naast alle serieuze onderwerpen en de vele informatie van Kedu, hebben wij ook ontzettend gelachen en na twee autoritten van ruim 2 uur, groet ik haar iedere vriendelijk op de kliniek en heb ik donderdagmiddag zelfs bij haar aan een tafeltje gezeten met nog een paar andere medewerkers van de kliniek. Ik zag verbaasde blikken van de anderen (mijn “blanke vrienden”), groetten mij en gingen ondanks voldoende plek aan de andere tafel zitten lunchen. Zo verging het me ook vrijdagmiddag, toen ik met Sheila samen ging koffie drinken tussen de middag. Ineens lopen die mensen, waar je de avond ervoor samen mee hebt staan braaien, je voorbij zonder een glimlach of een groet. Ik ben er nu wel achter, echte vrienden zal ik hier niet maken met de Afrikaners en de buitenlanders. Ze blijven allemaal hangen in hun eigen wereld zonder goed om zich heen te kijken.

Ik vind het dan ook superleuk dat Sheila mij heeft uitgenodigd om met haar mee naar huis in Johannesburg te gaan volgend weekend. Zoals ik in mijn vorige bericht aangaf, is de sfeer in huis veel meer open en is er meer ruimte voor gezelligheid en gesprekken. Sheila gaf me deze week dan ook aan, dat ze samen met de andere huisgenoten van mening is dat ik anders ben dan alle andere buitenlanders, die hier in huis verblijven tijdens (vrijwilligers)werk voor een bepaalde periode. Zij vindt me een open (eerlijk en oprecht) persoon, die ook echt contact maakt. Heerlijk zo’n compliment, maar ik vind het eigenlijk heel gewoon. Ik woon toch hier in huis én niet met die zogenaamde vrienden, die mij alleen maar uitnodigen omdat ik blank ben. Ik vind het veel belangrijker dat ik kan opschieten met mijn directe huisgenoten en de echte Afrikaner, dan mensen die ik ook in Nederland kan ontmoeten. Daarvoor ben ik niet naar Elandsdoorn gekomen om te werken. Ik heb gekozen voor vrijwilligerswerk en een langdurig verblijf op één plek om meer te leren van een ander land en alles wat daarmee samenhangt zoals regels, gewoontes, gebruiken, taal, cultuur, enz.

Ik had een aantal boeken gekocht in de Zuid-Afrikaanse taal, maar naar mate ik steeds meer het verschil tussen zwart en wit ontdek (ik nog lang niet alles opgeschreven wat ik om mij heen zie als ik naar het dorp loop), staat het me steeds meer tegen om Zuid-Afrikaans te leren, wat ik toch stellig van plan was drie weken geleden. Het is een taal opdrongen door Nederlandse boeren, die vonden dat iedereen één taal moest spreken. Een nare gedachte en helemaal nu ik weet dat de gemiddelde zwarte afrikaan hier minimaal vier Afrikaanse talen spreekt én Engels. Hoezo, wie is er slimmer? De blanke boeren kunnen alleen maar Afrikaans! Wil ik me daarmee vergelijken? Ach, liever niet. Maar het klinkt zoveel liever dan Nederlands!

Tot slot nog over mijn bewegingsvrijheid in Elandsdoorn en Groblersdal. In het begin werd ik erop geattendeerd om vooral niet alleen op stap te gaan richting het centrum van Groblersdal om boodschappen te gaan doen én ik moest vooral niet door Elandsdoorn gaan lopen, zelfs geen 100 meter. Of dit indianenverhalen zijn geweest of omdat de blanke Afrikaners overal gevaar zien als er zwarte Afrikaners in de buurt zijn, weet ik niet. Maar ik loop rustig van mijn huis naar het centrum (20 minuten) en terug voor boodschappen (wel veel bekijks want iedereen doet hier alles met de auto, behalve als je zwart bent), ik jog de laatste tijd regelmatig een half uurtje om 6:00 uur ’s morgens in de buurt én ik loop rustig van het NAAP-centrum naar het NMC (NDLOVU Medical Centre) of Sports ground (waar ik het sportteam les geef) en haal tegenwoordig gewoon mijn blikje coca-cola bij de plaatselijke ministore om de hoek en koop mijn fruit bij de schattige dikke mevrouwtjes op straat voor de kliniek. Wat een onzin dat het onveilig is, iedereen kent mij intussen en groet mij vriendelijk met Yebo! Ik groet met een flinke glimlach terug en krijg adviezen om met een parapluutje te kopen ter bescherming van mijn blonde haren in de directe zon. (Moriaantje zo zwart als roet, ging uit wandelen zonder hoed” wordt “blonde Petra met haren in zonnegloed, ging uit wandelen zonder hoed”). Intussen ben ik tijdens deze korte uitstapjes een ware attractie, te zien aan de gezichtsuitdrukkingen van de schoolkinderen, die mij al uit de verte zien aankomen en beginnen te zwaaien. Ook door het regelmatig kopen van fruit en andere versnapering, kijken de dikke verkoopsters vanuit de verte al aan, krijgen een flinke glimlach om hun mond en wachten af bij wie ik vandaag mijn fruit koop. Ik probeer natuurlijk heel iedere keer bij een ander te kopen om de business gelijk te houden, en iedereen te vriend te houden. Zo haal ik ook altijd bij dezelfde kiosk mijn cola en mijn chocoladesnoepjes, want ik vind het leuk om tijdens deze korte momenten een soort band (relatie) op te bouwen. Naast het groeten, durf ik nu ook naar het weer te vragen en volgende week ga ik navragen welke CD hij op heeft staan met heerlijke Afrikaanse muziek.
Natuurlijk kijk ik tijdens deze wandelingen goed uit en zie ik heus wel als een paar mannen in een auto mij té goed aankijken. Meestal zie ik in de verte alweer een NAAPie en loop ik wat steviger door om samen verder te gaan. Ik heb het hier over niet meer dan 200 meter of maximaal 400 meter. Bovendien ik loop er niet ’s avonds! Dan lijkt het me geen prettige buurt om rond te wandelen en dat geld ook voor mijn buurt in Groblersdal. Maar daar kom ik na werktijd niet meer buiten. Na het bereiden van een maaltijd, een soap en wat kletspraat, lig ik vroeg in mijn bedje.

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Zuid-Afrika, Groblersdal

Zuid Afrika

Recente Reisverslagen:

06 April 2007

Thuiskomst

09 Februari 2007

Weekenden in Groblersdal

09 Februari 2007

Vervolg lesgeven aan NAAP

29 Januari 2007

Legeven bij NAAP

29 Januari 2007

Zwart-Wit
Petra

Sinds 11 november 2011 verblijf ik in Nepal en werk ik als ECD & Basic Education Advisor binnen het Educatie Programma van VSO Nepal. Op dit weblog zal ik jullie op de hoogte houden van mijn ervaringen op het gebied van het werken in de diverse overheidsscholen in de uitlopers van de Himalaya met de leerkrachten en schoolleiders, én mijn avontuurlijk reizen naar andere districten van Nepal om het land en haar cultuur beter te leren kennen gedurende drie jaar.

Actief sinds 21 Dec. 2006
Verslag gelezen: 1218
Totaal aantal bezoekers 311319

Voorgaande reizen:

11 November 2010 - 11 Januari 2013

VSO Nepal

06 Juli 2010 - 20 Augustus 2010

India en Nepal

06 Juli 2009 - 20 Augustus 2009

Zwitserland en Italië

13 December 2007 - 06 Maart 2008

India

08 Januari 2007 - 08 Maart 2007

Zuid Afrika

13 December 2005 - 14 Februari 2006

Maleisië

08 Januari 2004 - 24 Oktober 2004

Zuid Oost Azië

03 Mei 2003 - 03 December 2003

Zuid Amerika

21 September 2002 - 21 November 2002

Nieuw Zeeland

Landen bezocht: