Weekenden in Groblersdal

Zoals de doordeweekse dagen door mijn vingers glippen, zo vergaan mij ook de weekenden. Helaas heeft Sheila niet haar belofte om mij mee te nemen naar Jo’burg kunnen inlossen. Het vorige weekend is zij alleen naar huis gegaan, omdat zij ziek was en niet bij machte was om mij door Jo’burg te loodsen gezien haar gezondheid. Het afgelopen weekend moest zijn in Groblersdal blijven, omdat zij een tweedaagse cursus had met haar teamleden van het NDLOVU. Hoezo, ook in het weekend werken? Ach ja, dat is hier in Zuid Afrika heel normaal.

Het vorige weekend heb ik ingevuld met relaxen bij ons ‘groene zwembadje’. Doordat de pomp stuk is en monteur al enige dagen verstek heeft laten gaan (dat is ook heel normaal hier in Zuid Afrika: een afspraak maken maar dan niet komen opdagen), zit ons zwembad vol met algen en zie je eruit als een kikker als je erin hebt gezeten. Nou … dat hoeft voor mij ook niet! Ik heb dus gewoon regelmatig een douche genomen en ben ik onder één de bomen gaan zitten met een paar goede boeken, die ik hier her en der van de buitenlandse NDLOVU medewerkers had geleend. Verder wat lessen voorbereid, rustig naar het dorp gewandeld voor een lekkere kop koffie bij Pommodories (jullie weten nog wel: het enige café/restaurantje in Groblersdal) en wat boodschappen gehaald. Zo’n weekend vliegt dan eigenlijk voorbij. Helemaal als Koen ook nog eens thuis is met een stapel leuke goede DVD, zodat je een paar uur lekker koel binnen zit met een goede film!

De afgelopen weken is het huis langzaam volgestroomd met verschillende mensen. Allemaal jonge Nederlanderse studenten (komen voor onderzoek in opdracht van de universiteit van Utrecht) op één uitzondering na: een Duitse apotheker. Ik verblijf met de Duitse Melanie op één kamer en dat is toch een beetje inleveren van je eigen privacy na je werkuren. Wij zijn nu met 9 mensen in huis en dat is behoorlijk vol, vooral tijdens het gebruik van de keuken in de avondspits of één van de twee badkamers in de ochtendspits. Wat ik nu ook jammer vind, is dat wij met meer buitenlanders zijn. Ik had de intentie om in deze weken van werken in Afrika te integreren met de Afrikaners, niet om in contact te komen met Nederlanders. Nu de balans een beetje weg is tussen Afrikaans en buitenlands, merk ik dat het moeilijker is om met Cozi en Sheila in contact te blijven. Zij trekken zich meer terug en laten zich weinig zien. Ik vind dit persoonlijk wel heel erg jammer en ik probeer mijn best te doen, door om de twee dagen met de dames te gaan joggen in de buurt én bij ze op bezoek te gaan tijdens de lunch op de kliniek. Dat stellen ze heel erg op prijs en kreeg ik nogmaals te horen dat ik anders ben dan de meeste buitenlanders. Keer op keer leg ik uit, dat ik hier in Zuid Afrika ben om een andere cultuur te leren met alles wat daarbij hoort en niet Nederlandse verhalen. Gelukkig is Melanie net zo’n type als ik ben, en samen proberen wij nog steeds te integreren óók al merken wij aan alle kanten dat het heel moeilijk is (zie ook vorige e-mail: Zwart-Wit).

Zo zijn wij tweeën afgelopen zaterdag met Koen mee geweest met een teambuildingsdag met de NAAPies.Met ongeveer 30 personen hebben wij gewerkt in het Loskop natuurreservaat (daar was al eerder geweest in het eerste weekend) om erosie tegen te gaan. Dit natuurreservaat wordt financieel ondersteund door het NDLOVU. Tussen de zebra’s en de verschillende antilopen hebben wij netten opgehangen tussen ijzeren staven, die wij diep in de grond hebben geslagen. Vervolgens flinke stenen gesjouwd en in de gaten gegooid. Die stenen werden daarna bedekt met zand en tenslotte hebben wij grote stukken droog hout zoals boomstammen en dikke takken in weggesleten rivierbeddingen gegooid. Op deze manier wordt het verschuiven van zand (erosie) tegengegaan. Dit alles in de brandende zon van 8– 12 uur, maar wel voor een goede zaak.
Naderhand hebben wij lekker met z’n allen gebraaid met ‘boerenworst’ en karbonades. Intussen werden wij drieën vermaakt met liederen, dansjes en kleine toneelstukjes door de NAAPies. Het is waanzinnig om te zien hoe 26 volwassenen (20 – 43 jaar) zichzelf kunnen vermaken. Iedereen kan prachtig zingen, meerstemmig en zeer ritmisch ondersteund met klap- en stamgeluiden of lichte dansbewegingen. Ik hoop dat ik een aantal van deze liederen kan opnemen, zodat ik het nog eens kan naluisteren als ik thuis ben. Zo zingen de NAAPies iedere dag op het NAAP-centrum ook om de werkdag mee te starten, fantastisch! Dat iedereen een klein beetje gestoord lijkt in onze westerse manier van denken, blijkt als na een aantal liederen, iedereen als kleine kinderen in een grote kring gaan staan, flink stampen en daarna om een tafel gaan rennen met luide ‘aiaiai-geluiden’. Plotseling stopt het en op een onverwachts moment gaat het verder. Dit ritueel werd diverse malen herhaald. Met open mond van verbazing heb ik dit aanschouwd. Zo ging het verder met kinderachtige acts tussen jongens en meisjes. Alles in hun eigen taal. Gelukkig vond ik Ellah bereid om mij te vertellen en te vertalen wat er gebeurde: niets bijzonders, gewoon kinderspelletjes en mini toneelstukjes over traditionele gebruiken tussen mannen en vrouwen. Zo vermaakten de NAAPies zichzelf kostelijk totdat het vlees op de braai klaar was om gegeten te worden. Wat een ervaring!
Na ons buikje te hebben rond gegeten hebben wij nog een korte gamedrive gemaakt oftewel wij hebben geprobeerd meer wilde dieren te spotten met een jeep over onverharde wegen. Maar helaas waren de neushoorns (er zouden er toch 60 moeten zijn) en giraffen onvindbaar vanwege de warmte en moesten wij het doen met de zebra’s, antilopen, gnoe’s en wilde varkens.
Vermoeid en verbrand terug naar huis en hebben wij de rest van het weekend niet veel bijzonders gedaan, dan lezen en een kleine wandeling in de namiddag in het veld net achter ons huis, waar wij hebben genoten van een prachtig rood/oranje gekleurde zonsondergang achter de bergen. Daar kan ik geen genoeg van krijgen, de kleurenschakeling van de luchten hier in Zuid Afrika, onbeschrijfelijk en onmogelijk te fotograferen. Het zit allemaal in mijn hoofd opgeslagen.

Ik heb het hier dus ongelooflijk naar mijn zin. Alles gaat hier zo anders dan in Nederland. Het is niet zo dat ik doordeweeks de hele dag constant les geef, want vaak komt er iets anders tussen. Mijn 24 uur wordt behoorlijk verspreid. De NAAPies zijn niet zo taak- en doelgericht en hebben al helemaal geen notie van tijdsbepaling. Het gebeurt dus regelmatig dat ik er voor niets ben of dat ik vele uren per dag moet wachten voordat een team op komt dagen voor een klas. Het is niet altijd even gemakkelijk en ik moet heel veel geduld hebben. Eigenlijk zou ik niets moeten verwachten. Wie ben ik om als idealist in een paar weken een lesprogramma op te zetten? De meeste NAAPies hebben er zelf nooit over nagedacht en zien ook niet echt te noodzaak om bepaalde basisvaardigheden te leren. De meeste Afrikaners vinden alleen de dag van vandaag belangrijk en denken in termen als: heb ik geld genoeg voor eten en drinken vandaag. Eigenlijk werken ze ook alleen voor het geld, niet omdat ze het zo uitdagend en geweldig vinden, maar dat terzijde. Niet nadenken over de dag van morgen, zit niet in mijn Nederlandse bloed. Maar dát is juist zo moeilijk, dát verander je niet zomaar. De mensen hier hebben een andere manier van denken en leven. Ik heb te maken met een andere cultuur met daarbij behorende voor mij andere gewoontes. Wie ben ik om dat hier te komen veranderen? Bovendien moeten wij als westerse mensen deze mensen een andere (werk- en mentaliteits) cultuur aanleren? Ik hoop het niet, want de westerse manier is ook niet altijd de beste manier. Wij zijn bijvoorbeeld vaak gestresst en raken geïrriteerd als anderen niet op komen dagen voor een afspraak. Hier gaat alles zijn gangetje, de meeste mensen blijven positief ondanks wat om hen heen gebeurd!

Zoals jullie ook in mijn andere berichten kunnen lezen, krijg ik op deze manier wel veel meer inzicht in het leven van de Zuid Afrikaners. Het is zo anders dan het rondreizen in andere landen wat ik anders doe in mijn vakanties, waar je steeds naar een andere plek verhuist. Ik vind het een geweldige ervaring, maar om echt iets te kunnen en willen bereiken moet je veel langer blijven wonen en werken én nog belangrijker de Afrikaanse taal leren, niet Afrikaans of Engels maar één van de zeven andere talen. Dé taal van de zwarte mensen, want dáár heb je mee te maken als je wilt integreren. Dit alles wil ik nou zo graag, maar dat is lastig als je zo’n korte periode hier bent én weinig kennis hebt van de achtergronden van hun cultuur en taal. Toch moet ik eerlijk zeggen dat ik bij het NAAP-centrum redelijk ingeburgerd ben en intussen veel vertrouwen heb gewonnen van de diverse mensen, waar ik les aan geef. Op deze manier lukt het me ook steeds beter om instructiemomenten te plannen en uit te voeren opeen tijdstip dat voor iedereen haalbaar is. Natuurlijk blijft er erg veel tijd aan de strijkstok hangen en hang ik soms ook maar wat rond in Elandsdoorn. Ik stoor me er steeds minder aan, vermaak mij ook met kletspraatjes met deze of gene én breng een bezoekje aan de bakkerij, de kliniek of de sportsground om de tijd te vullen op een dag. Ik heb intussen veel ‘yebo’-groet vrienden, wat wil je ook met al die kleine wandelingetjes overdag én die blanke Petra valt natuurlijk wel op. Nog even en ik heb ook zo’n relaxte Afrikaanse mentaliteit!