Onderwijs en de toekomst

Afgelopen maanden tijdens het adviseren van de leerkrachten in de omgeving van Pokhara, hebben we regelmatig gesprekken gehad over ‘Onderwijs’ en ‘Onderwijs van de toekomst’. In algemene zin zou je kunnen zeggen over Educatie: "Om een kind op te voeden, is het belangrijk dat je bewust meester van jezelf wordt, zodat je nooit een slecht voorbeeld geeft aan je kind. Oprechtheid, eerlijkheid, moed, onbaatzuchtigheid, onzelfzuchtigheid, geduld, uithoudingsvermogen, doorzettingsvermogen, vrede, rust, zelfbeheersing zijn allemaal dingen die oneindig veel beter worden onderwezen door een goed voorbeeld dan door het houden van mooie toespraken.”
Afgelopen week heb ik mogen ervaren dat bovenstaande begrippen er echt toe doen in het leven. Mijn directe collega Bhakta, de biologie leraar van Janajagaran School in Ghachowk is zeer onverwacht en plotseling overleden op 21 jarige leeftijd aan onbekende diagnose. In diepe schok en totale verwarring, worden zelfbeheersing en doorzettingsvermogen op de proef gesteld, maar gelukkig ondersteund door lieve collega's en vrienden. Bhakta was een fantastische collega, die een enerverende en inspirerende persoon was op zowel school als in de samenleving om verandering in gang te zetten op diverse vlakken. Samen hebben we regelmatig gebrainstormd over 'Hoe is verandering in Nepal mogelijk?' en de rol van kinderen (mensen van de toekomst) en het onderwijs. Ieder kind is een liefhebber van interessante verhalen, een held aanbidder, een onderzoeker, een analysator en een anatoom. Iedere leerkracht zou deze natuurlijke eigenschappen moetengebruiken om de wereld en zichzelf te leren begrijpen. Een leraar moet de klas goed voorzien van voorwerpen die van betekenis zijn en aangepast aan de gevarieerde groep kinderen, en moet aandacht besteden aan het onderhouden van de verantwoordelijkheid van kinderen. Aanpassing en verantwoordelijkheidsgevoel zijn de belangrijkste onderdelen in het onderwijs. De afgelopen maanden hebben we in diverse scholen getracht de lokalen te veranderen in een leeromgeving door posters, platen en eigen gemaakt werk op te hangen. Het concept dat materialen regelmatig moeten worden aangepast aan de behoefte van de kinderen is niet eenvoudig met weinig tot geen budget. Ook blijft de school gescheiden van samenleving – het lijkt wel dat kinderen alleen leren tussen 10-16 uur in plaats van vierentwintig uur per dag.
In nagedachtenis aan Bhakta Bahadur Maurati Nepali en onze gesprekken over onderwijs van de toekomst, sluit ik af met onze gedeelde mening over onderwijs geïntegreerd in leefomgeving zodat er wordt tegemoet gekomen aan 24 uur per dag leren: "Geef iedereen de mogelijkheid om te leven in een omgeving die hen voortdurend helpt om te ontwikkelen en te worden wat ze kunnen worden als er geen verschil is tussen school en thuis of tussen studie en spel. Leraren geven geen les, maar begeleiden kinderen in het leerontwikkelingsproces waarin nauw wordt samengewerkt met kunstenaars, psychologen, schrijvers, artsen, ingenieurs, tuinmannen, schoenmakers, architecten, auto- en fietsreparateurs, slagers, boeren, timmerlieden, smeden, verpleegkundigen, enz." Collectieve verantwoordelijkheid van de lokale gemeenschap kan op diverse vlakken een positieve bijdrage leveren. Dit geintegreerde concept van gemeenschap en betrokkenheid van ouders is niet eenvoudig te realiseren, niet alleen in Nepal maar ook elders ter wereld.