Afronding project Jumla

De laatste drie maanden in Jumla zijn voorbij gevlogen, en voordat ik er erg in had, zat ik in het vliegtuig terug naar de hoofdstad Kathmandu. Wat heb ik ondernomen na het voorgaande verslag? Ik heb met name veel aandacht besteed aan het implementeren van de kindvriendelijke instructie-technieken in diverse klassen op de drie verschillende scholen in het district, maar ik heb ook ruime aandacht besteed aan de managers van de scholen inclusief het opzetten van projecten ter bevordering van de schoolomgeving. Trots en vol enthousiasme gingen de leerkrachten van zowel de kleutergroepen als basis- en voortgezet onderwijs de klas in met zelfgemaakte posters, flashcards, of ander relevant materiaal om de lessen interactiever te maken en om de leerlingen onder andere meer zelfvertrouwen te geven, meer te communiceren door te leerlingen te motiveren om te leren denken voor jezelf te denken en te leren antwoorden op diverse soorten vragen. Fier en positief gestemd gingen schoolleiders en overige managers in gesprek met diverse overheidsorganisaties om theoretische plannen om te zetten in daadwerkelijke acties.

Van ongemakkelijk schuiven op de banken en onzeker glimlachende studenten, veranderde de groepssfeer tot zelfverzekerde studenten die in kleine groepen met elkaar spraken en discussieerden of korte presentaties verzorgden voor de groep. Van met de rug naar de klas schrijvende leerkrachten, veranderden de lessen in face-to-face instructies met regelmatig controle-vragen om te horen of studenten de inhoud begrijpen en werden leervormen gebruikt om de nieuw aangeboden leerstof te oefenen in tweetallen of groepjes. Van rijen banken waar de briljante studenten vooraan zaten, veranderde de leeromgeving en de groepsdynamiek in U-vorm bankopstellingen waarbij studenten als leerkrachten elkaar goed konden zien en horen maar ook vooral samen konden genieten van elkaar. Van ongeïnteresseerde schoolleiders en managementleden, veranderde de teamkamer tot een ruimte waar eens per week een teamvergadering werd gehouden om diverse aspecten binnen de school te bespreken en aan te pakken binnen de mogelijkheden. Van hoogstnoodzakelijke betrokkenheid van ouders bij de school, veranderde de schoolomgeving in een plek waar ouders en jeugd uit de gemeenschap deel uit maakten van plannen en meehielpen bij de uitvoering ervan; zoals regelmatig repareren van schoolmeubilair en uitvoeren van onderhoudsklussen aan de school, maar ook het aanleggen van een schooltuin en het bouwen van een broeikas. In VSO project-termen zou je kunnen zeggen 'een verandering betreffende algemene betrokkenheid van alle partijen in een school', dat volgens mij persoonlijk leidt tot een structurele diepliggende verandering op lange termijn binnen de school op het gebied van leren en resultaten, maar ook voor de schoolomgeving zoals de dorpsgemeenschap op het gebied betreffende gezondheidszorg en verbetering van leefomstandigheden en mogelijkheden (livelihood).
In veranderingsprocessen zou men "positieve sfeer" waaronder plezier hebben in wat je doet maar ook met elkaar, meetbaar moeten maken. Als veranderingsbemiddelaar heb ik een bijdrage geleverd als ik een glimlach zie op de gezichten van zowel leerlingen als leerkrachten, maar ook dorpsbewoners en personen werkend voor verschillende organisaties die betrokken zijn bij de projecten. Dat zijn de succesjes die mij drijven in de taak als VSO educatie-adviseur met een coördinerende rol naar gezondheidszorg en bestaanszekerheideprogramma's, en houden mijn enthousiasme voor dit werk gaande met alle uitdagen die zich voordoen tijdens het uitvoeren van mijn opdracht. Met al mijn energie en enthousiasme heb ik in Jumla gewerkt om het pilot-project van zeven maanden op de kaart van VSO Nepal te zetten; een voorbeeld voor nieuwe projecten in de toekomst dat een geïntegreerde aanpak van education, health and livelihood programma's.

Met gemengde gevoelens neem ik afscheid van de scholen en diverse organisaties waar ik mee heb samengewerkt afgelopen half jaar. Zonder de inzet van leerkrachten, schoolleiders, ouders, collega's en vrienden had ik dit werk niet kunnen doen. Zij hebben mijn tijd in Jumla tot een onvergetelijke ervaring gemaakt. Ik zal het verschrikkelijk missen: de inspirerende gesprekken met Jumli vrienden en collega's, de prachtige wandelingen door de Jumli heuvels om scholen en verschillende projecten te bezoeken met verschillende (I)NGOs, de overheerlijke Jumli daal bhaats en aardappelsalades met vrienden en collega's, maar vooral het lachen samen met daai Dhan en mijn mitini Laxmi na een lange dag wandelen en werken. Hoe ga ik overleven in een grote stad als Kathmandu? Het leven en werken in Jumla was eenvoudig en vooral overzichtelijk. Misschien wel saai in bepaald opzicht en vooral erg basis betreffende levensvoorzieningen. Vandaar de dubbele gevoelens, een deel van mij houdt van de eenvoudige levensstijl in een bergachtig en ongerept gebied, het andere deel mist het aanbod op het gebied van sport en cultuur in Kathmandu en de mogelijkheden tot een uitdagende betaalde baan na drie jaar VSO vrijwilligerswerk.
Met tranen prikkend achter mijn ogen pak ik mijn persoonlijke bezittingen in, en verhuis ik mijn inboedel vergaard in de drie jaar wonend in Nepal naar vrienden en kennissen in Jumla. De laatste dagen verblijf ik bij mijn mitini Laxmi, deels vanwege mijn lege kamer bij de familie Lama, deels om de laatste uren zoveel mogelijk samen te zijn. Dan breekt dag van vertrek aan, het is prachtig weer en honderd procent zeker dat er vluchten tussen Jumla en Nepalgunj zullen zijn. Op de fiets met een rugzak vol persoonlijke afscheidscadeautjes rijdt ik onder begeleiding van daai Dhan op de motorfiets met mijn grote tas vol kleding over de onverharde weg door Khalangã bajar naar het vliegveld. 'Laatste keer?', vraag ik mij af, maar bij die gedachte wil ik niet al te lang stil blijven staan, en dat hoeft ook niet, aangezien al mijn aandacht wordt gevraagd bij het inchecken op het vliegveld. De kleine passagiersvluchten kunnen maar een bepaald gewicht voor goederen vervoeren, twee grote tassen en een mountainbike is teveel. Een paar uur gaan voorbij, uiteindelijk mag ik en al mijn bagage toch mee op de derde vlucht van de ochtend, en zit ik binnen een paar minuten vanuit de lucht van het waanzinnige uitzicht op de bergen te genieten – Jumla was bijzonder in alle facetten!
Na een middagje op het vliegveld van Nepalgunj, was er gelukkig nog een plekje op de laatste vlucht naar Kathmandu. In het donker landde het vliegtuig op het verlaten vliegveld van Kathmandu. De onzekerheid over overleven in de grote stad probeerde grip te krijgen op mij, maar bij het uitstappen van de bus bij de bagageband vangt mijn blik direct de prachtige stralende blije positieve ogen van Bibek, mijn grote steun en toeverlaat altijd en overal. Kathmandu is vanaf nu mijn nieuwe 'thuis' in Nepal.