Holidays and Nepali Festivals

Zoals ik in mijn vorige verslag heb geschreven heeft een school in Nepal veel vrije dagen vanwege verschillende belangrijke festivals. In de afgelopen maanden werd Dasain (29 september-12 oktober) en Tihar (26 okotber-12 november) gevierd.
Dasain: een familiefeest waarbij men de overwinning van Durga viert over het kwaad van buffel Mahisasura. Durga is een bloeddorstige god en het festival wordt dan ook gekenmerkt door het bloedvergieten van het grootste dierenoffer van het jaar.
Tihar: een kleurrijk feest van het licht, waarbij op de verschillende dagen dieren worden geëerd; dag 1 de kraaien, dag 2 de honden, dag 3 de koeien en op dag 4 de stieren. Op de derde dag wordt ook Lakshmi – de god van weelde geëerd en op de vijfde (laatste) dag geven broers en zussen elkaar een gekleurde tika op elkaars voorhoofd. Daarbij geven zussen broers een klein cadeautje in de vorm van snoepjes of fruit, de broers geven geld.

Na een hectische week na het vertrek van Remko, was het een waanzinnig weerzien met Martha. Na uren van wachten op het vliegveld in Kathmandu, kwam ze dan eindelijk naar buiten tussen alle migranten in het middenoosten. De festivals zijn typische familiefeesten en als het financieel lukt, komen de ‘mannen’ werkzaam in het buitenland naar huis voor een vakantie of overstap naar een andere baan in het buitenland. Na een taxirit, en het afgegeven van de bagage in het PGH, zijn we samen met Santosh de leuke taxichauffeur in KTM naar Swayambhunath tempel gegaan voor boeddhistische / hindoeïstische ervaringen op de eerste dag. Helemaal ondergedompeld in de geuren (en kleuren) van de wierookstokjes, zijn we richting het toeristische gedeelte Thamel gewandeld met onderweg en typische Nepali lunch. Helaas de chiyaa (zoete melkthee werd niet door M2 gewaardeerd :)). Voordat het donker invalt, gaan we samen op juwelenjacht in het Tibetaanse gedeelte van de stad, en kruipen vroeg onder de wol. De volgende dag worden we met de VSO bus naar het zuiden van Nepal gebracht, waar in Lumbini een programma over strategische planning voor alle vrijwilligers is. Martha wordt eenvoudig geïntroduceerd als mijn moeder, en iedereen wil haar als moeder insluiten. Fantastisch dat zij op deze manier mijn nieuwe ‘leven’ leert kennen door bij dit VSO programma aanwezig te zijn en nu weet wie/wie is met wie ik samen werk inclusief het VSO kantoorpersoneel. De twee lange werkdagen in Lumbini, worden door Martha ingevuld door met Sheena (de partner van George) op de fiets het tempelcomplex van Lumbini onveilig te maken EN stiekem over de grens van India een leuk stofje voor Petra te kopen, zodat deze dame volgend jaar in een gezellig nieuwe Kurta kan paraderen! Tussen de middag en ’s avonds zijn de dames weer op tijd terug voor een gezamenlijke maaltijd, zo spreken we elkaar toch nog tijdens mijn werkdagen. De overnachting in het klooster was een flinke ervaring voor Martha meteen in de eerste dagen na aankomst; de koude douche, het harde bed, de hitte, de insecten, het eten. Niets van ‘even rustig aan’ in het begin, maar gewoon lekker alles meedoen en niet klagen. Supertof M2!
Op de laatste dag mocht ik ook nog even op het terrein kijken van de meest bijzondere, soms afschrikwekkende, maar uitzonderlijke, doch kitscherige tempels van alle boeddhisten over de hele wereld (jaja zelfs een tempel uit Duitsland). Nog niet alle tempels waren klaar, sommige stonden nog in flinke steigers en werden groter dan groot. Gaat het hier ook om prestige? Aanzien? Indruk maken? I.p.v. een boeddhistisch aanbod voor toeristen? Niet alles kon mijn waardering krijgen, maar het gebied rondom de tempels is zeer rustgevend. De hoge bomen, het lange gras, de zingende vogels en de zoemende insecten, bieden bezoekers een goede basis voor meditatie en een ontspannen gevoel (als je niet te dichtbij een bouwput zit). Ik begrijp wel dat mijn collega’s in Bhairawa hier graag een weekendje bijkomen in drukke tijden en de Koreaanse tempel is veruit de mooiste. Ik kom nog eens terug, Akke Antje en Gwyneth!

Met VSO vervoer richting mijn huis in Pokhara en na een paar dagen relaxen, beleven van mijn huidige woonwereld en het ontmoeten van vrienden, gaan Martha en ik op weg voor een trektocht in het Annapurnagebied. Ik heb 10 dagen Dasain-vakantie en voldoende tijd voor een flinke tocht om het Himalaya-gevoel van dichtbij te ervaren i.p.v. het onwerkelijke plaatje vanaf mijn dakterras. Ze zijn echt – die bergen – heel echt.

We vliegen naar Jomsom. Dat had wel wat voeten in aarde, want Petra komt altijd te laat en daardoor hadden we de vlucht gemist, maar Martha knipperde één keer met haar ogen en we zaten weliswaar op de eerstvolgende vlucht richting Himalaya op 2720m. na een kop thee zetten we ons beste beentje voor en lopen de eerste dag via Kagbeni naar Khingar (3280m). Na een wasbeurt bij de openbare pomp en een warme maaltijd in een steenkoude kamer, duiken we heel vroeg onze slaapzakken in. In een enthousiaste bui vertrekken we zonder ontbijt voor een 2 uur wandeling omhoog, om de tempels van Muktinath te bekijken op 3800m. na terugkeer (naar beneden is toch veel sneller) en een Tibetaans ontbijtje in de zon, lopen we wederom naar Jomsom. Het weer is prachtig, blauwe luchten en sneeuwwitte bergtoppen – wandelen is een feest ook al gaat het niet altijd even makkelijk. De derde dag valt dan ook zwaar voor M2, misschien toch iets teveel gedaan de afgelopen dagen in Nepal? Uitgeput en flink verkouden, komen we na ruim 7 uur wandelen in Tukuche aan. Een schattig uitgestorven dorpje met een Nederlandse bakkerij. Met een hete kom knoflooksoep (moet ik ook op die kamer slapen?)en liters thee de slaapzak in en hopen op beterschap. De volgende dag bouwen we een rustdag in, Martha slaapt uren en ik verken de omgeving van Tukuche. Gelukkig lukt het daarna weer om op pad te gaan. Misschien ben ik ook geen eenvoudige gids, ik kies steeds het niet toeristische pad en het klimmen/dalen kost meer tijd langs de afgrond met iemand die hoogtevrees heeft. Vol goede moed en nieuwe energie lopen we langs de bergwand boven de rivier via Ghasa, Tatopani, Chitre richting Ghorepani. Dagtochten van ongeveer 6 á 7 uur, met lokale lunch en thee stops. Onderweg ontmoeten we gezellige wandelaars (ja tegen dieren zeg je zo weinig). Na Chitre besluiten we nog een extra klimmetje te doen, even nog naar Poonhill (3210m) voor het 360 °C uitzicht van de Annapurna bergketen. Helaas niet helemaal helder, maar dat mocht de pret niet drukken – het is waanzinnig om zo dichtbij de hoogste bergen van de wereld te zijn! Daarna gaat het alleen maar bergafwaarts via natuurlijk trappen (de treden zijn waanzinnig hoog) door het rododendron bos via Ulleri naar NayaPul, de eindbestemming van onze 9 daagse tocht. Het was zo heerlijk samen met Martha, het lopen in de frisse berglucht en de gesprekken over van alles en nog wat, het maakte een gelukkig gevoel in mij los, maar ook trots. Dat M2 deze tocht op een low budget met lokale overnachtingen en lokale maaltijden heeft ondernomen samen met mij in dat prachtige Nepal – waar ik inmiddels een jaar woon en werk vol vreugde.
De dagen na de trektocht vlogen voorbij met bezoekjes aan school, vrienden, en andere gekkigheid in Pokhara zoals massages, gezichtsbehandelingen en heerlijke etentjes aan Lakeside. Helaas brak de dag van vertrek aan, het laatste uur op het vliegveld van Pokhara was verdrietig en mooi tegelijk. Het was zo fantastisch dat Martha bijna een maand deelgenoot was van mijn leven hier in Nepal – dat koester ik in mijn hart.

Ik dacht na deze vakantie druk aan het werk te gaan, maar dachten mijn Nepali collega’s op de scholen anders over. De scholen waren merendeel dicht vanwege leerkrachten, die niet op school waren maar bij hun familie vanwege de festivals en het rijstoogstseizoen. Het was een rommelige week tot aan de volgende vakantie die zich aandiende – Tihar. Na heel wat wikken en wegen wat te doen, besloot ik met een Nepali vriend een trektocht van een week in Langtang in de Kathmandu vallei te gaan maken. Helaas werkte het weer niet mee, koud, regen en sneeuw op de avontuurlijke bergpas Gosainkunde, dus werden we gedwongen om de route aan te passen via de lage uitlopers van de Langtang door de Helambu vallei richting eindpunt te wandelen. Zonder enig uitzicht op de bergketen keerden we veilig terug met een buik vol roze mentossnoepjes die we in overvloed hebben gegeten tijdens deze trektocht. Na een gezellig weekend in Kathmandu met VSO vrienden, ging ik terug naar Pokhara voor een paar flinke klussen: voorbereiding World Aids Day, het schrijven van welkomstdocumenten voor nieuwe vrijwilligers in november, het maken van een Good Practice Document, het nadenken over criteria voor het kiezen van nieuwe districten binnen het VSO educatie programma, voorbereiden van het nieuwe klaslokaal in Lahachowk, organiseren van de workshop met alle partners (schoolleiders en leerkrachten waar we op dit moment mee samen werken) en een programma maken voor mijn volgende bezoekers; Anneke en Adri. Anneke ken ik van het project Elandsdoorn in Zuid Afrika en ze neemt een vriendin mee om haar gezelschap te houden tijdens mijn volle werkdagen.

Als A&A zijn gearriveerd in Kathmandu, begeleid ik de twee dames op afstand door Kathmandu met een lokale gids. Helaas vanwege mijn drukke werkschema en de workshop met partners, ben ik niet in de gelegenheid om A&A in Kathmandu op te vangen en rond te leiden de eerste dagen. Qua leeftijd vallen de dames onder bejaard, maar dat zijn ze fysiek en mentaal helemaal niet met respectievelijke leeftijd van 67 en 77 jaar. Met de bus komen ze naar Pokhara, waar helaas de wolk, maar A&A laten zich niet tegenhouden en maken de klim naar het Sarangkot uitzichtpunt op hoogte voor het trekkersgevoel. Nou dat is gelukt, ten voeten uit, want Anneke had meer geen schoen aan dan wel! Gelukkig hebben we daar handige schoenmakers voor, die voor nog geen euro de schoen repareren en zelfs beter gestikt zijn dan bij aanschaf. De hele week belemmert het dikke wolkendek het uitzicht en gelukkig op de laatste dag is het stralend weer. Samen gaan we voor een wandeling naar het Begnasmeer, waar we na afloop ons laten terugvoeren per boot naar de lokale bus. Na alles op de lokale manier te hebbe ervaren, laten A&A zich luxe naar het nationaal park Chitwan brengen in het zuiden van Nepal, waar ze op olifanten gaan rijden om wilde dieren te spotten voor vertrek naar Nederland. De spontaniteit van deze twee fantastische dames en de energie tijdens het ontbijt en het avondeten, hield mij in een drukke en soms onzekere week op de been. Misschien hadden de sinterklaascadeautjes daar ook wel mee te maken: de koffers zaten vol met boeken, pepernoten, schoolmaterialen en andere verwennerij. Dagelijks gebruik ik echte Nederlandse koffiebeker en denk met een stralende glimlach aan de gezellige ontbijtjes aan de keukentafel hier in Pokhara. Lief dat jullie hier waren, Adri en Anneke!

Inmiddels zijn de meeste scholen weer gestart, maar staan de examens voor de deur. Dat houdt in dat ik geen werk op school heb. Deze week zal ik als deelnemer van de genderwerkgroep een workshop over strategisch beleid m.b.t. Gender bijwonen. Dus mijn 40ste verjaardag zal ik te midden van allemaal VSO vrienden gaan vieren in Kathmandu. Zoals hierboven al schreef, ik heb mij aangemeld voor het onderzoek van nieuwe districten binnen het VSO programma, en ik ga aankomende week samen met een aantal andere vrijwilligers en een afvaardiging van het kantoor een 5-tal districten in het westen van Nepal bezoeken voor onderzoek. Naar aanleiding van deze bezoeken wordt bespreken welke 3 districten worden toegevoegd aan het programma. Ik vind het bijzonder spannend om deelnemer te zijn van dit selectie team. Wie weet ga ik wel solliciteren naar een ander district vanaf maart 2012. Hoewel ik nu veel mensen in Pokhara ken en mijn huis echt mijn thuis is geworden en hoe moet dat dan met mijn didi Dorieke en de spannende acties die we op werkgebied nog samen willen ondernemen? En wat met alle leuke dingen die ik onderneem met Nepali uit de buurt, een kleine opsomming van activiteiten buiten mijn werk op school, die werkzaamheden krijgen ook een vervolg omdat het allemaal zo interessant is:
-opname in een echte studio van Engelse gedichten en verhalen voor studenten om de Engelse taal qua uitspraak beter onder de knie te krijgen,
-deelname aan discussie groep voor Emotional Intelligence curriculum in basisscholen en voortgezet onderwijs in Nepal,
-begeleiden van een schoolleider bij het Global School Partnership programma met de mogelijkheid voor haar om deel te nemen aan uitwisselingsbezoeken in Engeland,
-programma opzetten voor Nederlandse toeristen samen met een vertaler/hoteleigenaar in Pokhara.

Bovendien is Kathmandu nog redelijk goed bereikbaar vanuit Pokhara, en dat biedt ook mogelijkheden. Zoals het bijwonen van workshops of bijvoorbeeld het sinterklaasfeest. Dit weekend heb ik namelijk zwarte piet gespeeld op het Nederlandse consulaat. Dat soort dingen kan ik dan misschien niet meer doen als ik in Verweggistan zit in de bergen van noordwest Nepal tussen de berggeiten, yaks en ezels. Ik houd jullie op de hoogte, niets is nog zeker, eerst stap 1 = district bezoeken, daarna zien we wel verder hoe het loopt. Eén ding is zeker, het eerste jaar is voorbij gevlogen en ik heb het reuze naar mijn zin hier op dit prachtige stukje aarde dat ment ooit Nepal heeft genoemd bij het indelen/verdelen/benoemen van de wereld in landen/gebieden. Ik ben 'thuis' en mijn hart klopt vol warmte bij het werk dat ik hier doe in Nepal met zijn nodige ups en downs.