Scholen zijn weer begonnen

Begin april was de jaarlijkse VSO-conferentie in het prachtige Nagarkot. Een toeristendorp vlakbij Kathmandu, waar je normaal gesproken fantastisch uitzicht hebt op een ander stuk van de Himalaya dan waar ik woon. Helaas in de vier dagen dat wij er waren, zaten de grote reuzen verstopt achter dikke wolken. De bijeenkomst was een combinatie van inhoudelijke workshops en presentaties met op tijd aangename afwisselingen zoals spelletjes, kookshow met een miracle oven, “Bollywood” dansklas en een hoelahoep cursus. Ik heb inmiddels de smaak te pakken en probeer iedere ochtend 10 minuutjes te hoelahoepen in mijn nieuwe ruime woonkamer om mijn conditie enigszins op peil te houden. Na de conferentie heb ik de trektocht laten schieten, omdat ik zin had om lekker vakantie te houden ‘thuis” in Pokhara. Gewoon even niets; lekker rommelen in huis, koffiedrinken met Dorieke, relaxen op een terras aan Lakeside met cappuccino en taart, lekker lezen in een goed boek en mijmeren op mijn dakterras tot mijn verhuizing naar een ander appartement.

De dagen vliegen voorbij als je het naar je zin hebt, en dan breekt de dag van Lalitha’s vertrek aan. Samen met de andere educatie VSO’ers (Rikie, Lorraine en Debbie) hebben we een ontspannen dag georganiseerd voor Lalitha en haar tweelingzus Latha, die hier was om haar zus ‘mee naar huis te nemen’ na 28 maanden te hebben gewerkt voor VSO Nepal. Na een prachtige wandeling rondom en een rustgevende boottocht over het Begnas meer, werd het tijd om afscheid te nemen van een bijzonder en inspirerend persoon. Het team zal niet meer hetzelfde zijn zonder Lalitha. En voor mijn gevoel moet ik nu in de scholen “alleen” aan het werk. Dat klinkt misschien vreemd, want ik werkte al alleen in de scholen. Maar ik zal de uitgebreide gesprekken en voorbereidingen missen, maar ook haar bijzondere kijk op de wereld en haar kennis van onderwijs. Om de leegte van het vertrek te verzachten, zal ik samen met Debbie en Lorraine proberen haar bezoeken in Zuid India tijdens onze vakantie in november. Twee vliegen in één klap: ontdekken van Zuid India en wederontmoeting. Rikie gaat nu als reisgezelschap mee, en brengt Lalitha ‘thuis’ na twee jaar met haar te hebben samengewerkt in Nepal.
Afscheid nemen is een deel van het werk bij VSO. Iedere vrijwilliger start op een ander moment met de werkzaamheden, waardoor er een overlap is voor bepaalde periode, maar uiteindelijk vertrekt je collega omdat zijn/haar werkperiode volbracht is. Niet eenvoudig als je veel tijd met elkaar doorbrengt qua werk en privé en woont in een land ver van huis, waardoor je collega’s als het ware je nieuwe familie en vriendenkring is geworden.

Elke nadeel heeft een voordeel, zegt men. In dit geval heeft het vertrek van Lalitha voor mij als voordeel dat ik haar appartement kan overnemen. Ik woon sinds 21 april in een groter appartement. Een plek met een ruime woonkamer, eetkamer/keuken, 2 slaapkamers, een studeerkamer, een balkon en twee grote dakterrassen. Allemaal heel erg fijn en voldoende ruimte om bezoek te ontvangen! Hopelijk lukt het me om een paar nieuwe foto’s toe te voegen van dit huis.

De dag na mijn intrek had ik al bezoek over de vloer. Gwyneth en Rob, twee educatievrijwilligers uit een ander district moeten in Pokhara zijn voor een vergadering met de programmamanagers en partners. Zowel Gwyneth en Rob werken als management advisors, net als Teresa in ons team in Pokhara. Gwyneth, een Australische, woont/werkt in Bhairawa, een grensstad in het zuiden. Rob, een Engelsman, woont/werkt in Dhangadhi, een grensstad in het westen. Beide plekken liggen in het vlakke, droge en warme gebied van Nepal, de Terai, waar het nu ongeveer 40°C is. Pokhara is dan een verademing; koeler, schoner, bergen en “uitgaan”leven. Ik vond het wel heel gezellig om visite te hebben, en het was dan ook even wennen om weer alleen in (een groot) huis te zijn na hun vertrek.

Gelukkig zijn de scholen weer gestart en komt er weer enigszins routine in mijn dagelijkse bestaan. Mijn werkzaamheden zijn iets veranderd, vanwege de wisselingen in ons educatie team. Elk district zou 6 VSO vrijwilligers in het project aan het werk hebben. Een management vrijwilliger, een educatie manager (=Teresa), twee Basic Education Volunteers (basisschool vrijwilligers = Lorraine en ik) en twee ECD Volunteers (kleuterschool vrijwilligers = Debbie en Rikie). Aangezien binnen het gefinancierde project van de Europese unie vanaf april 2011 geen geld meer beschikbaar is voor begeleiding in de kleutergroepen, vervallen de ECD banen binnen VSO Nepal. Dat betekent dat na het vertrek van Rikie eind april er geen vervanging voor haar komt in Pokhara. Daarnaast is er in ons team tot op heden nog steeds geen vervanging gevonden voor de management vrijwilliger gevonden. Het team bestaat vanaf april 2011 uit vier personen in plaats van zes. De 12 scholen zijn voor nog één jaar hetzelfde + de 2 scholen waar ik fulltime heb gewerkt de afgelopen maanden.

In overleg met de programma manager in Kathmandu, besluiten we in Pokhara (het Kaski team) het model enigszins aan te passen naar het aantal personen het werk dat gedaan moet worden binnen het project. We verdelen de managementtaken van Teresa onder ons vieren, dat betekent dat ieder naast werkzaamheden in de klas ook schoolleiders zullen gaan begeleiden onder andere op het gebied van SIP (School Improvement Plan - school verbeteringsplan). Teresa zal ook een aantal scholen onder haar hoede nemen, zodat de werkzaamheden binnen het EU-project geheel verdeeld zijn over het aantal beschikbare vrijwilligers. In dit nieuwe model werkt iedereen alleen in de scholen, en niet zoals voorheen in koppels van ECD en Basic Education adviseurs. Zoals ik al eerder had geschreven, dat is voor niet nieuw voor mij, want ik werkte al alleen in de scholen met de leerkrachten. Naast mijn twee scholen in Lahachowk, ga ik ook op twee andere scholen in Hemja werken. Aangezien ik fulltime de scholen in Lahachowk heb begeleid, zal ik deze scholen ieder één keer per week bezoeken en de andere twee scholen ieder twee dagen per week. Het is een try-out voor 7 weken, want dan hebben de scholen zomervakantie (ja ja met z’n allen rijst planten, dus geen tijd om in school te werken).
Ik vind het wel spannend om meer op het vlak van management te werken, heb in tegenstelling tot de drie andere vrijwilligers weinig ervaring op gebied van SIP. Komt die BoCo-opleiding toch van pas in Nepal, in het bijzonder de communicatie module! Werken met de leerkrachten en de schoolleiders is hier vooral gebaseerd op het opbouwen van en onderhouden van een relatie (ook vanwege de taal), voordat je daadwerkelijk aan het werk kan met de ontwikkeling van kindvriendelijk onderwijs en verbetering van de onderwijskwaliteit.

De scholen komen langzaam op gang na de examenperiode en vakantie van bijna zes weken. De eerste week zijn niet alle leerkrachten en leerlingen aanwezig. De klassen zijn vuil vanwege al het stof/zand dat door de open ramen en deuren naar binnen is gewaaid, poster hangen gescheurd aan de wand, banken staan her en der in het lokaal en het lijkt of de leerkrachten weinig zin hebben om weer aan de slag te gaan dit nieuwe schooljaar. In Nepal start het schooljaar vanaf 15 april met inschrijving van de studenten, daarna probeert ieder in zijn eigen tempo het werk weer op te pakken. De leerlingen komen met dezelfde volgeschreven en gescheurde schriften/boeken in gebroken rugzakken naar school, zonder potloden of pennen om mee te schrijven en in smoezelige kleding. Niets wijst erop dat het nieuwe schooljaar fris van start gaat. Opvallend voor mij is dat de leerkrachten in Lahachowk de instructies voor het gebruik van materiaal en lesideeën van voor de vakantie te zijn vergeten, waardoor ik het gevoel heb weer van vooraf aan te beginnen. De scholen in Hemja, waar Lalitha een jaar heeft gewerkt, lijken ook niets te hebben geïmplementeerd van de methodes op het gebied van Child Friendly Education en Inclusion. Voor mij behoorlijk teleurstellend als je vol energie van start wil gaan na ruim 6 weken niet in school te zijn geweest. Verslaafd aan mijn werk als leerkracht, wil ik zo graag iets doen en daar steun verlenen waar nodig is. Natuurlijk weet ik uit ervaring dat een verandering teweeg brengen niet van de ene dag op de andere gaat, dat het soms maanden/jaren kan duren, maar een aantal kleine verbeteringen zouden toch zichtbaar moeten zijn, of niet? Of is het mijn ongeduld in combinatie met mijn enthousiasme, mijn gedrevenheid en mijn sterke wens om de kinderen in Nepal hetzelfde te willen geven als in Nederland? Geconfronteerd met de werkelijkheid dat verandering teweeg brengen in scholen (in de klas) in Nepal niet zo eenvoudig is, en helemaal niet in een half jaar, probeer ik mijn (werk)tempo te verlagen. Ik zal me vooral richten op herstellen en/of versterken van relaties met de leerkrachten, en herhalen van klassenmanagementvaardigheden, materiaalgebruik en lesideeën. En probeer niet al te veel na te denken over de korte periode tot aan de zomervakantie. Maar even sprekend vanuit mijn gevoel: zeven weken ... ahhhhhh … wat kan ik bereiken in zeven weken? Ik zal proberen dit gevoel van ‘iets bereiken’ los te laten en proberen te genieten van wat er gebeurt zonder verwachtingen. Werken (leven) in het NU. De kleine stappen voorwaarts te omarmen in plaats van grote stappen voorwaarts te vieren zonder fundamentele veranderingen in de klassen waar de Nepali leerkrachten kindvriendelijke methodes niet werkelijk hebben geïmplementeerd, omdat ze alleen ideeën kopiëren van een buitenlander zoals ik. Dat is geen verandering. Ik wil werken aan een duurzame verandering en zal dus mijn aanpak moeten aanpassen. De realiteit laat zien dat het veranderingsproces meer tijd nodig heeft, dus ik zal rustiger en weloverwogen aan het werk moeten gaan de aankomende zeven weken (en overige maanden), zodat het veranderingsproces wordt gedragen door alle leerkrachten waar ik mee samen werk en gedeelde verantwoordelijkheid creëren voor het invoeren van nieuwe methodieken tussen mijn Nepali collega’s en ik. Wat een uitdaging! Ik leer hier iedere dag, misschien daarom het motto van VSO: sharing skills & changing lives. Geweldig toch?