Examentijd en vakantie in Nepal

Na nog vier weken intensief op de twee scholen in Lahachowk te hebben gewerkt met de leerlingen en de leerkrachten, werd het tijd voor de leerlingen om de examens te maken. Een test om te bewijzen dat je de leerstof beheerst en je het nieuwe schooljaar in een volgende klas kan starten. Nu klinkt dat vanuit een westerse visie heel logisch, want op bijna iedere school in Nederland worden er toetsen afgenomen. Enerzijds om een leerling te kunnen volgen in de leercurve anderzijds om inzicht te krijgen op de leerling de leerstof van een bepaalde groep beheerst. Helaas is dat niet echt het geval in Nepal. De toets wordt gedaan om de toets. In opdracht van het DEO (District Education Office) en voortvloeiend uit afspraken vanuit het ministerie van Onderwijs. Kort door de bocht komt het erop neer dat het om afstrepen van een opdracht gaat. JA, gedaan, volgende opdracht. Oh, dan is het nu tijd voor een training voor ECD-leerkrachten. Oh, en dan kunnen we nu ook nog een opfriscursus voor Engelse leerkrachten geven. Etc.
Toch nog even terugkomend op het examen. Over hoe dat in zijn werk gaat hier. Van wat ik heb geobserveerd. De leerlingen krijgen tien dagen lang verschillende vragen (schriftelijke en mondelinge toetsen) over de leerstof van de verschillende vakken: Engels, Nepali, rekenen, aardrijkskunde, biologie, natuur- en bewegingsonderwijs. Iedere dag één toets. De toetsen gaan letterlijk over de stof die in de leerboeken staan. Maar … zoals ik al in een vorig verslag heb geschreven, de kwaliteit van onderwijs laat hier nogal te wensen over. De leerlingen krijgen nooit alle leerstof aangeboden die in de leerboeken staan, plus datgene wat is ‘gedaan’ is niet echt aangeboden door de leerkracht. De lessen bestaan vooral uit overschrijven van de tekst en er wordt weinig tot niet over de leerstof gesproken. Alleen slimme leerlingen zullen/kunnen de leerstof echt tot zich nemen, omdat ze goed kunnen lezen en begrijpen wat ze lezen. De rest kan alleen woorden/zinnen kopiëren vanuit het leerboek of van het schoolbord in het schrift.
De examens stellen dan ook niets voor in mijn optiek. Hoewel het iedere ochtend wel echt op een objectief examen lijkt tijdens de start. Na de ochtendgymnastiek en het zingen van het volkslied, moeten de leerlingen in de klassen in strakke rijen achter elkaar zitten. Als er geen voldoende ruimte is in het lokaal, wordt de buitenspeelplaats gebruikt om in rijen achter elkaar op de grond te zitten. Maar dan, eenmaal na het uitreiken van de examens pakken leerlingen het leerboek of het schrift erbij om op zoek te gaan naar antwoorden. Of de leerkracht gaat er rustig naast zitten en dicteert het antwoord. Of leerlingen gaan naast elkaar zitten en maken samen de vragen. Bijzonder toch? Een van de schoolleiders geeft aan dat als een leerling een examen niet haalt, dan mag hij/zij het examen overdoen één op één met de schoolleider op de reservedag. Met andere woorden, de antwoorden worden gedicteerd.
Als ik vraag wat het nut van een examen is als iedereen mag samen doen en de leerkracht mag helpen, krijg ik vaag te horen dat het examen een onderdeel van het onderwijssysteem is. Het hoort erbij. In optiek van verschillende leerkrachten waar ik mee samen werk, zijn de examens veel te moeilijk voor leerlingen in de dorpen. Ik probeer mijn verbazing te verbergen als ik deze antwoorden hoor. Examen omdat het moet? Wat doet het DEO of het ministerie met deze geënsceneerde gegevens? Examen te moeilijk? Hoezo, de antwoorden staan letterlijk in de leerboeken?
Als ik na tien dagen een aantal leerkrachten in Hemja ontmoet tijdens een aardappelfestival, vind ik het ook niet verwonderlijk als ze mij op de hoogte brengen dat alle leerlingen het examen hebben gehaald en volgend schooljaar in een hogere klas zullen starten.

Na een paar dagen observeren, heb ik genoeg gezien en kan ik mijn tijd beter besteden in Pokhara. Er zijn namelijk onverwacht een aantal ECD-trainingen gepland, waar hulp van VSO-vrijwilligers is gevraagd. Het DEO zou graag tijdens de zesdaagse training aan de RP’s een aantal dagdelen willen vullen met praktische vaardigheden over het gebruik van (lokaal en low cost) materiaal, ideeën betreffende thematisch werken en het creëren van een kindvriendelijke omgeving. Een prachtige kans om ons werk in de scholen te delen met alle RP’s die op het DEO werken. Deze uitwisseling zou in theorie een groter bereik kunnen hebben, want alle RP’s moeten de informatie van deze training overbrengen in hun eigen gebied aan de ECD-leerkrachten. Iedere RP is verantwoordelijk voor 25-28 scholen in een bepaald gebied. Dus niet alleen de ECD-leerkrachten waar wij mee werken van de 6 scholen in heel Kaski-district (misschien wel meer dan 700 scholen). Dat zou toch geweldig zijn dat alle leerkrachten een stap richting professionalisering kunnen/mogen zetten! Nu ben ik geen ECD-volunteer, maar alle hulp is welkom. Een paar dagen help ik de meer ervaren Rikie, Debbie, Lorraine en Lalitha mee met onder andere het aanbieden van het gebruik van verschillende materialen. Bijzonder om te zien dat volwassen mannen (ja helaas op kantoor werken in Nepal voornamelijk mannen en hier in Kaski zijn alle RP’s mannen) spelen met simpele materialen als stokken, lege flessen, stroken stof, flessendoppen, hanggemaakte stoffen bal of poppen, plaatjes van kalenders, memoriekaarten, etc.
Als deze RP’s de trainingen in hun eigen gebeid gaan geven, vragen ze wederom onze hulp om deze bovenstaande praktische vaardigheden en klassenmanagement vaardigheden willen verzorgen voor één of twee dagen tijdens de ECD-training aan de leerkrachten. Iedere volunteer neemt een onderdeel voor haar rekening. Ik heb mijn RP Shiva Ram ondersteund in het gebied van Lahachowk. Verbazingwekkend vond ik dat veel leerkrachten wel weten hoe het moet, maar het niet (durven) toepassen in de klas. Ouders verlangen volgeschreven schriftjes met letters, klanken en cijfers. Dat je met materiaal mag spelen en leren, lijkt een brug te ver. Na deze trainingsdagen/weken heb ik het gevoel dat onze aandacht (VSO werkzaamheden) misschien wel op een nieuw doel moet worden gericht het aankomende jaar. Niet alleen werken in de scholen met een aantal leerkrachten, maar ook bijeenkomsten organiseren voor ouders. De (dorps)gemeenschap bewust maken van: Wat is onderwijs? Hoe kan je onderwijs ontvangen? Hoe ontwikkelen kinderen? Hoe leren kinderen? Wat moeten kinderen leren op school? Op welke leeftijd/klas? Wat kan je verwachten van kinderen? Wat kan je verwachten van leerkrachten? Wat kan je verwachten van ouders? Wat kan je verwachten van de gemeenschap waar je woont? Etc. Jullie horen het, ik heb genoeg ideeën. Ik word er heel actief en creatief van. In NL was dat een beetje kwijt geraakt. Ik moet wel eerlijk schrijven, dat ik hier soms veel te veel nadenk. Door de vele verschillende ervaringen per dag, moet ik bepaalde zaken steeds van een andere kant bekijken. Er geen eenduidige oplossing voor de educatie ‘probleem’ in Nepal. Het zeer complex, maar ik vind het heerlijk om te ‘stoeien in mijn hoofd’.

Met andere woorden tijd voor VAKANTIE. Na het volbrengen van de opfristrainingsdagen op het DEO en vanwege de gesloten scholen, ben eerst een paar dagen naar Bandipur gegaan. Ongeveer 2 uur richting het oosten reizen met de lokale bus vanaf Pokhara. Vier dagen heerlijk gewandeld in uitlopers van de Himalaya, een akkerbouwgebied met terrassen voor het verbouwen van landbouwproducten. Bandipur is een authentiek Newari dorp, waar het heerlijk vertoeven is in de theehuizen in de smalle klinkerstraatjes met typische Nepali huizen met uitzicht op de heuvels en bergen. Op de wandeltocht terug naar de hoofdweg, nog de grootste grot van Nepal bezocht. Alsof je onder de grond in een grote kathedraal bent; waanzinnige ervaring vanwege de grote stalactieten en stalagmieten.

De smaak van het wandelen te pakken, heb ik samen met Akke Antje een gids in de arm genomen om een niet toeristisch gebied te voet te gaan ontdekken. Akke Antje is een Nederlandse, die voor het educatieteam in het zuiden van Nepal werkt. Met een lokale bus richting het westen vertrokken en na ruim 8 uur in de bus, kwamen we aan in Darbang in het Myagdi district. Een klein bergdorp aan de rivier op zo’n 1100m. Via het dorp Lulang zijn we naar dorp Dhorpatan op ongeveer 3000m geklommen. Een fantastische tweedaagse wandeltocht. Wel twee lange dagen van ieder ruim 10 uur wandelen door de uitlopers van de Dhaulagiri (8167m) over smalle bergpaden langs verschillende terrassen vol maïs, graan en aardappelen en door kleine dorpsgemeenschappen met huizen van rotsblokken en golfplatendaken. Een kort stuk zelfs door de sneeuw gelopen!
In Dhorpatan woont een grote Tibetaanse gemeenschap met een rustige en schone uitstraling in vergelijking met een Nepali gemeenschap. Het dorp is bekend om zijn grote velden aardappelen. Vele Nepali’s lopen dagen (of uren) om naar Dhorpatan te komen om zakken aardappelen te kopen. Naast de grote weilanden vol aardappelen, houden vele bewoners van dit dorp ook een groep paarden of ezels, die gebruikt worden als dragers van de grote zware zakken naar verschillende bergdorpen. Zo’n ezel- of paardenkaravaan is dan prachtig opgetuigd met fleurig gekleurde versierde halsters/tuig en vrolijk klinkende belletjes. Ondanks de zware bepakking waar je niet te lang over wilt nadenken, ziet het er fascinerend uit. Helemaal als je de besneeuwde bergketen en de groene velden van de akkers op de achtergrond ziet; een levende ansichtkaart!
Helaas konden we maar één nacht blijven en de volgende dag moesten we onze terugtocht van wederom twee dagen van 10 uur aanvangen. Normaal gesproken prefereer ik een rondje in plaats van een retourroute, maar deze keer leek het wel een ander pad op de terugweg. Het weer was anders (heenweg af en toe regen, nu volop zon), waardoor de velden en dorpen er anders uitzagen. Plus beter uitzicht op de bergketen van de Dhaulagiri’s. De overnachtingen in de kleine dorpen bij de lokale bewoners was rustgevend en de traditionele Dal Bhaat was iedere keer weer verrassend smaakvol. De verse producten van het land zonder chemische toevoegen zonder al te veel ingewikkelde kruiden preoven toch lekkerder. Opgeknapt van vier lange dagen in de frisse berglucht, was de lange bustocht naar Pokhara ook minder oncomfortabel.

Vandaag een dag van wassen en opruimen, want morgen vertrek ik naar Kathmandu voor een 4 daagse VSO Nepal vrijwilligersbijeenkomst + een dag extra voor educatiebijeenkomst als opvolger van de PAR. Er waren nogal wat onderwerpen, die niet volledig aan de orde waren gekomen in februari, die nu alsnog worden opgepakt met alle educatie vrijwilligers om deze later te implementeren in de drie districten waar VSO werkt.
Wellicht ga is samen met Akke Antje en een aantal andere VSO’ers na de KTM-bijeenkomsten nog een andere trektocht maken in de buurt van Kathmandu. De scholen zijn dicht en alle leraren hebben nu vakantie. Dat is wederom in oktober. Dat heeft te maken met zaai-en oogstseizoenen. Op dit moment worden de aardappel- en graanvelden geoogst en wordt er maïs en rijst gezaaid. In oktober worden deze producten geoogst.
Julie lezen het, het leven van een VSO-vrijwilligers is echt niet slecht. Ik geniet volop van het prachtige weer (soms al heel heet - 30° in de zon) en het land.

Namasté!